Bác sĩ cây trồng

Sâu vẽ bùa phá hại trên nhiều loại cây nên có mặt quanh năm trên vườn.

Mức độ gây hại phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết và thức ăn của sâu. Nhiệt độ thích hợp cho sâu vẽ bùa phát sinh gây hại là 23 - 29°C, ẩm độ 85 - 90%.

Ruồi gây hại quanh năm, từ khi cây con đến khi thu hoạch, tỷ lệ lá bị hại tăng dần và đạt gần 90 - 100 % vào thời kỳ cuối. Tháng 12, 1, 2, 6 và 7 tỷ lệ hại thấp hơn các tháng khác (do nhiệt độ thấp vào mùa đông và quá cao vào mùa hè so với nhu cầu sinh thái loài này).

Ruồi cái dùng bộ phận đẻ trứng rạch mặt lá tạo nhiều lỗ để kiếm ăn và đẻ trứng. Trong số đó có khoảng 15 % số lỗ là chứa trứng. Phần lớn các lỗ còn lại dùng làm thức ăn cho cả ruồi cái và ruồi đục ăn kèm do chất lỏng ứa ra từ vết chích. Các lỗ đục thường xuất hiện ở chóp lá hay dọc theo 2 mép lá.

Sâu thường gây thành dịch hại vào đầu mùa khô, từ giai đoạn cây có lá bánh tẻ trở đi.

Thường xuất hiện trên

Triệu chứng

Giòi đục qua lớp biểu bì và ăn sâu vào lớp nhu mô tạo thành các đường đục ngoằn ngoèo. Giữa đường đục có vết phân màu xanh hoặc nâu đen do giòi thải ra.

Độ rộng của đường đục tăng đều từ khoảng 0,25 mm đến khoảng 1,5 mm theo độ tuổi của giòi. Các vết đục chạy khắp mặt lá làm cho lá bị khô, giảm diện tích quang hợp, cây sinh trưởng kém, giảm phẩm chất của trái, ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất.

Cây con thường bị hại nặng nhất ở phần lá mầm.

Nhận biết sâu hại

Thời gian phát triển của trứng, sâu non, nhộng đều kéo dài đến khoảng 25 ngày ở 15°C. Ở nhiệt độ tối ưu 30°C sâu vẽ bùa hoàn thành quá trình phát triển từ trứng đến giai đoạn trưởng thành trong khoảng 15 ngày.

Trưởng thành (ruồi): Cơ thể trưởng thành dài tới 1,7 mm với 2 màu chủ đạo là vàng và đen. Con cái lớn hơn con đực; khu trán, đốt râu thứ ba và phiến mai/mảnh mai có màu vàng, ngực giữa và bụng có màu đen.

Trứng: Hình bầu dục, kích thước xấp xỉ 0,25 x 0,12 mm. Trứng mới đẻ có màu trắng sữa, sau đó chuyển dần sang màu trắng đục. Trứng nằm gọn trong vết châm của ruồi cái trên lá. Những vết châm không có trứng thì mép không gọn và hình dạng có thể tròn, hoặc góc cạnh. Những vết châm có trứng thì luôn có hình bầu dục và mép ngọn. Trứng được đẻ ngay dưới bề mặt lá; thời gian nở từ 2 - 5 ngày tùy theo nhiệt độ. Cụ thể, từ 4 - 7 ngày ở 24°C. Con cái có thể đẻ tối đa 600 đến 700 trứng, phổ biến nhất vẫn là từ 200 đến 300 trứng.

Sâu non: Sâu non không chân, không có nang đầu. Sâu non có 3 tuổi và đạt chiều dài khoảng 2,25 mm. Mới đầu cơ thể sâu non có màu trắng trong, tuổi 2 có màu vàng nhạt, tuổi 3 có màu vàng rơm.

Nhộng: Hình bầu dục, hơi dẹt, màu nâu đỏ, chiều dài khoảng 1,5 mm và chiều rộng 0,75 mm. Nhộng hóa trưởng thành sẽ thay đổi tùy theo mùa và nhiệt độ. Cụ thể là từ 7 - 14 ngày sau khi hóa nhộng ở nhiệt độ từ 20 - 30°C.